Er verschijnen steeds meer columns en onderzoeken over ongewenst gedrag op de werkvloer. Hierop volgen veelal reacties die laten zien hoe ingewikkeld het onderwerp is. En hoe beangstigend. Ik hoorde iemand zeggen 'als de baas evalueert voelen mensen zich tegenwoordig al geïntimideerd'. En werkgevers twijfelen wel eens: 'we kunnen geen zero tolerance beleid voeren want dat leidt tot een cancelcultuur'. Een aantal punten helpt om na te denken over de situatie en het gesprek over grensoverschrijdend gedrag te voeren.
1. Waar gaat het over? Gooi niet alles op een hoop. Een onveilige sfeer, pesten, intimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn andere categorieën en verdienen een genuanceerd gesprek.
2. Wat kunnen slachtoffers zelf om het tij te keren? Uit onderzoek blijkt dat mensen de betiteling 'slachtoffer' als een zware last ervaren en dat dit hen niet sterkt of beter maakt. 3. De baas die intimiderend overkomt heeft feedback nodig. Hij/zij heeft ongetwijfeld goede kwaliteiten, maar dat maakt niet automatisch een goede baas. Denk niet 'feedback helpt toch niet', want misschien is hij/zij nog onvoldoende aangesproken en dus onbewust onbekwaam. Ga eens naast iemand staan in plaats van tegenover.
Ben je zo'n leidinggevende, houd er dan rekening mee dat de hiërarchie voor een andere ervaring zorgt en vraag eens aan mensen hoe je het doet, buiten de jaargesprekken om.
4. Over zero tolerance lijkt niet altijd even goed nagedacht. Zero tolerance klinkt terecht, maar bij welk type ongewenst gedrag doe je dat en wanneer geef je een 'dader' een verbeteringskans? Het lijkt alsof organisaties iemand die 'dader' wordt genoemd in sommige gevallen kans willen geven om zich na feedback en klachten te beteren met bijvoorbeeld een coachingstraject en zelfreflectie. Je wilt goede mensen ook niet zomaar kwijt. Dat laatste - mensen een tweede kans geven - kan ook goed en menselijk beleid zijn, maar communiceer dan niet dat je een zero tolerance beleid hebt. Wees transparant.
5. Ik vind dat 'daders' ook bij een vertrouwenspersoon terecht moeten kunnen; soms zijn mensen zich niet bewust van wat ze doen, hoe het op anderen overkomt, en hebben ze hulp nodig om te veranderen.