Over ongewenst gedrag op universiteiten

Er verschijnen columns en onderzoeken over ongewenst gedrag op de academische werkvloer. De verhalen en reacties zijn niet altijd even genuanceerd. Ze variëren van 'als de baas evalueert voelen mensen zich tegenwoordig al geïntimideerd'. Maar ook 'zero tolerance leidt tot een cancelcultuur', gevolgd door een opsomming van heel veel mannen en vrouwen die in het nieuws waren vanwege het thema ongewenst gedrag.

Ik heb hierover een paar gedachten.

1. Waar gaat het over? Gooi niet alles op een hoop. Een onveilige sfeer, pesten, intimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn andere categorieën.

2. Wat kunnen slachtoffers zelf? De baas die intimiderend overkomt heeft feedback nodig. Hij/zij is waarschijnlijk een goede wetenschapper, maar dat maakt niet automatisch een goede baas. Denk niet 'feedback helpt toch niet', want misschien is hij/zij nog onvoldoende aangesproken en dus onbewust onbekwaam. En wie weet kom je erachter dat diegene zich niet bewust is van hoe hij/zij overkomt en van jou graag wil horen hoe jij het wil hebben. Ga eens naast iemand staan in plaats van tegenover.

Ben je zo'n leidinggevende, houd er dan rekening mee dat de hierarchie voor een andere ervaring zorgt en vraag eens aan mensen hoe je het doet, buiten de RenO om.

3. Het is jammer dat alleen van slachtoffers wordt gesproken en 'we kunnen niets'. Het zou mooi zijn als het óók over empowerment ging.

4. Over zero tolerance lijkt niet altijd even goed nagedacht. Zero tolerance klinkt terecht, maar bij welk type ongewenst gedrag doe je dat en wanneer geef je wel een verbeteringskans? Het lijkt alsof organisaties iemand die 'dader' wordt genoemd in sommige gevallen kans willen geven om zich na feedback en klachten te beteren met bijvoorbeeld een coachingstraject en zelfreflectie. Je wilt goede wetenschappers ook niet zomaar kwijt. Dat laatste - mensen een tweede kans geven - kan ook goed en menselijk beleid zijn, maar communiceer dan niet dat je een zero tolerance beleid hebt. Wees genuanceerd.

5. Ik vind dat 'daders' ook bij een vertrouwenspersoon terecht moeten kunnen; soms is gedrag en hoe het overkomt onbewust. Een leven lang leren?